Havana ÖZETİ| Sendromu, 2016 yılında Amerika Birleşik Devletleri'nin Küba'daki diplomatları arasında gizemli sağlık sorunlarının başlamasıyla ortaya çıktı. Bu sağlık sorunları, başta Amerikalı diplomatlar olmak üzere diplomatların aile üyeleri tarafından yaşandı ve belirli semptomları içeriyordu.
Amerikalı yetkililer, Havana Sendromu'nun bir tür saldırı olabileceğine inanmalarına rağmen, diğer ülkelerin yetkilileri saldırılara dair herhangi bir iz bulamadılar. Bu garip hastalık neden sadece o diplomatlarda görülmüştü? Bakalım bu gizemli hastalığın mantıklı bir açıklaması var mı?
Havana Sendromu adı, 2016-2017 yıllarında Küba'nın başkenti Havana'da görev yapan Kanadalı ve ABD'li diplomatlar ve ailelerinin yaşadığı gizemli bir hastalıktan geliyor.
Ülkedeki diplomatik görevliler ve aileleri; baş dönmesi, denge kaybı, işitme sorunları, anksiyete ve "bilişsel sis" olarak adlandırdıkları semptomları rapor etmeye başlamışlar. Bu kişiler, ani bir şekilde çevrelerindekilerin işitmediği sesler duyduklarını ve sonrasında müthiş bir basınç ve titreşim hissetmeye başladıklarını belirtmişler.
Havana Sendromu'nun etkisi altındaki Kanada'nın Havana Büyükelçiliği görevlisi, 2017'de baş ağrısı ve baş dönmesi gibi şikayetler yaşamaya başlamış.
Hastalığı gizemli yapan şey ise sebebi ve çıkış noktasının tam olarak bilinmemesi. İlk vaka, Barack Obama'nın Küba ile diplomatik ilişkileri yeniden kurma çabalarının bir parçası olarak, 2015 yılında bir büyükelçilik açılmasıyla başladı. Büyükelçilikteki görevliler, henüz nedeni tam olarak anlaşılamayan bazı semptomlar sergilemeye başladılar.
Bir görevli, ailesiyle tatilden döndüğünde evdeki buzdolabının prizinden çekilmiş olduğunu fark etti.
Bu durum, evlerine izinsiz giren birinin bulunabileceği iddialarını güçlendirdi. Çünkü Küba hükûmeti, diplomatların evlerinin yerini biliyordu ve gerektiğinde müdahale edebiliyordu.
Birkaç gün sonra ise bu çalışan, aniden başının üzerinde bir baskı hissetti. Bu durumu anlamaya çalışırken meslektaşlarından duyduğu gizemli sonik saldırılar aklına geldi. Birkaç gün boyunca geçmeyen baş ağrılarına denge kaybı, uykusuzluk, okuma zorluğu ve baş dönmesi gibi semptomlar eklendi. Zaman geçtikçe, belirtiler daha da şiddetlendi ve yeni semptomlar, unutkanlık ve kafa karışıklığı gibi sorunlar da ortaya çıkmaya başladı.
2018 yılında JAMA (Journal of the American Medical Association) dergisinde, bu hastalığın semptomlarını sergileyen 21 kişinin bulguları yayınlandı.
Şikayetler, ilk başladığı tarihten yaklaşık üç ay sonra bile hastalarda devam eden bilişsel bozukluk (%81), denge sorunları (%71), görsel bozukluklar (%86), işitsel bozukluklar (%68), uyku sorunları (%86) ve baş ağrısı (%76) gibi semptomları içeriyordu.
Hastalar arasında bilişsel (%76), vestibüler (denge ile ilgili, %81) ve okülomotor (göz hareketleri ile ilgili, %71) açıdan objektif bulgular bulunuyordu. Bazı hastalar kalıcı uyku bozukluğu (%71) ve baş ağrısı (%57) gibi sorunlar nedeniyle farmakolojik müdahale gerektiriyordu.
Sonuç olarak, bu hastalardan 14'ü emekliye ayrılmak zorunda kalırken, sadece 7'si yoğun bir tedavi, ev egzersiz programları ve bilişsel rehabilitasyon sonrasında işlerine geri dönebildi.
Neredeyse her çalışan, artan baş ağrısı, baş dönmesinden şikayet ediyordu.