Ekonomik ÖZETİ| aile arabası olarak satışa sunulan Nobel 200, tasarımı ile dikkat çekerek sadece Türkiye’de değil birçok ülkede de yollara çıkmaya başardı. Kısa bir dönem Türkiye’de gördüğümüz Nobel 200, cezbeden özellikleri olsa da ülkemizde çok uzun süre var olamadı.
Tozlu raflardan çıkardıklarımız, araç hakkında bilgi verse de Türkiye'deki serüveni hakkında yeterli bilgi yok, olanlar da pek güvenilir değil. Sebebini birazdan anlayacaksınız.
"İlk Türk otomobili" diye piyasaya sürülse de işin aslı öyle değil.
İlanlarda arabanın tüm bilgileri verilse de bu işte bir yanlışlık vardı. Nobel 200, aslında ilanda bahsedildiği gibi (soldaki) "İlk Türk otomobili" değildi. Sağdaki gazete kupüründe "İngiliz Sanayinin Son Şahaseri" yazısı da gerçeği yansıtmıyor.
Araştırmalarımız sonucunda gördük ki Nobel 200, ne Türklerin ne İngilizlerin tasarımıydı. Tasarım, Almanya'ya aitti.
"İlk Türk otomobili" gibi iddialı kampanyalarla pazarlanan Nobel 200’ün Almanya'daki doğuşu.
İkinci Dünya Savaşı ile dünyada ekonomik arabalara talep artmıştı. O dönem serbest gazeteci olarak çalışan Norbert Stevenson, Berlin Teknik Üniversitesinde aldığı makine mühendisliği eğitimi sonrasında Nobel 200’ü tasarlamaya başladı.
Projesinin kabulü için birçok kişinin kapısını çalan Stevenson, 1949’da Fulda Elektrik Makineleri firmasının işletmecisi Karl Schmitt’i ikna etti. Almanya'nın Fulda kentinde Bosch bayiliği de yapan Schmitt ve Stevenson, Nobel 200’ü ilk olarak Fulda’da “Fuldamobil” olarak üretmeye başladılar.
Nobel 200, dünyanın pek çok yerinde farklı isimler ile üretildi.
Almanya’da oldukça rağbet gören Nobel 200; Türkiye, İngiltere ve Şili’de Nobel ismi ile üretilirken Almanya’nın yanı sıra Güney Afrika’da ise Fuldamobil ismi ile üretildi.
Tasarım; Arjantin’de Bambi, Yunanistan’da Attica, Hollanda’da Bambino, Hindistan’da Hans Vahaar, İsveç’te Fram Kind Fulda markası ile üretilip satışa sunuldu.
Nobel 200, dünyada 1950-1969 yılları arasında üretilse de Türkiye’de sadece 1958 ila 1961 yılları arasında üretilip satışa sunuldu. Yani aslında Nobel 200 için "yerli" demek mümkün değil ancak Türkiye'de "seri üretime geçen ilk otomobil" denilebilir. Ancak Türkiye’de hangi firma tarafından imal edildiği ve kaç adet satıldığı gibi bazı bilgiler maalesef kaybolup gitmiş.
Nobel 200'den geriye kalan bilgiler.
Nobel 200 için LEGO gibi tanımını yapsak pek garip olmaz sanırım çünkü bu 3 tekerlekli mini aracımız, büyüklü küçüklü 2171 parçanın birleşiminden ortaya çıkarılıyor. 100 kilometrede 4 litre yakıt harcaması ise Nobel 200 reklamlarında öne çıkarılan özelliklerden biri.
Ucuz yedek parça ve lastikleri ise “ekonomik araba” tanımının bir diğer karşılığı. Dışarıdan ufak gibi gözükse de Nobel 200, 4 kişilik küçük ama dev bir arabaydı. Ayrıca araç, yüzde 25 vergi indirimi ile döneminde, 12 bin 500 ila 13 bin 200 Türk lirası fiyat aralıklarında satışa sunuluyordu.
Gazetedeki ilanda görmüş olduğunuz gibi Nobel 200 için elimizde kalan tek adres ise Şişli-Halaskargazi Caddesi. Aracın, neden silinip gittiğini ise kimse bilmiyor.
Şimdi olsa bu 3 tekerlekli şirin arabayı kim yapmış olursa olsun, yakıt da bu kadar pahalıyken kullanır mıydınız?
Kaynaklar: Platform Dergisi, İskenderun Teknik Üniversitesi, Kalkınma KütüphanesiGeçmişteki diğer arabalar ile ilgili içeriklerimize de göz atabilir, eskiyi yâd edebilirsiniz:
Editor : Şerif SENCER
