BORSAGUNDEM.COM ÖZETİ| – DIŞ HABERLER SERVİSİ
ABD’de Bitcoin ETF’lerinin onaylanması kripto paralarla ilgili riskleri iki katına çıkarıyor olabilir. Wall Street Journal’ın haberinde yeni ETF’lerin Bitcoin için iki önemli sorunu olduğuna dikkat çekiliyor.
Bitcoin sahiplerinin kripto parayı tercih etmesindeki temel amacı ve kripto paraların uzun vadeli değeri ilk büyük sorunu oluşturuyor. İkinci büyük sorunsa ETF’lerin kripto paraların popüler olduğu bir sırada piyasaya sürülmesi. Zira fonların zirvede satın alınmasıyla birçok tematik fonda yapılanla benzer bir hata tekrarlanıyor olabilir.
Bitcoin amacına aykırı hale geldi
İlk sorunla başlamak gerekirse Bitcoin’in ne işe yaradığını sormak gerekiyor. Kripto para birimi başlangıçta küçük çaptaki işlemlerin internet üzerinden yürütülmesi için tasarlanmıştı. Ancak Bitcoin’in yüksek maliyetleri ve hantal ödeme süreçleri bu alanda başarısız olmasına yol açmıştı.
Bitcoin bir kripto para birimi olarak belki daha büyük çaplı ödemeler için kullanılabilir. Ancak bu özellik şu anda büyük oranda kullanılmıyor. Bitcoin para transferlerinin hükümet denetimlerinin dışında gerçekleşmesine imkan sağlayabilir. Ancak bu özellik daha çok suçlular ve gizlilik için bol miktarda para ödemek isteyenler için uygun bir yöntem gibi görünüyor.
Paranın fonlarda tutulması halinde ise gerçek Bitcoin kullanıcıları bir o kadar azalabilir. Kripto paranın gerçek kullanıcılarının sayısı aslında çok az olduğundan bu büyük bir sorun olmayabilir. Ancak yeni fonlar Bitcoin’in önünde sonunda bir kullanım alanı bulma şansına zarar verebilir.Birçok kripto para birimi destekçisi geleneksel bankalara bağlı olmadığı ve dolar gibi ‘fiat’ para birimlerinin aksine ülkelerden bağımsız olduğu gerekçesiyle Bitcoin’e ilgi duyar. Yeni ETF’lerse Bitcoin’i hem Wall Street’in geleneksel finans altyapısına hem de her şeyin fiyatlandırıldığı ve Bitcoin alıp satmak için kullanılan dolara yeniden bağlıyor.
Bitcoin ETF'lerinden birinin üreticisi olan BlackRock'un Başkanı ve CEO'su Lawrence Fink de dahil olmak üzere birçok kişiye göre Bitcoin'in bir kriz sırasında değerini koruyan dijital altın olması gerekiyor. Ancak şimdiye kadar Bitcoin’in dijital altın olarak çalıştığına dair hiçbir kanıt yok. Bitcoin ETF’lerinin halihazırda spekülatif olan varlığa daha fazla spekülatör eklemesiyle kripto para birimindeki performansın daha da kötüleşmesi muhtemel.
Hem Mart 2023’teki banka krizi sırasında hem de Mart 2020’deki pandemi krizi döneminde Bitcoin dijital altın özelliği taşımadığını gösterdi. Şubat 2020’deki zirvesinden bir ay sonra Bitcoin’in değeri yarı yarıya düştü. Bu süreçte S&P 500 üçte biri oranla gerilerken altınsa sadece %6 oranında düştü. Mart 2023’teki banka krizi sırasında Bitcoin şubat ayındaki zirvesinden neredeyse değer kaybetti. Bu düşüş S&P 500’de görülenin dört katı büyüklüğündeydi. Altınsa aynı dönemde sadece %1 geriledi.WSJ haberinde Bitcoin’in 2019’dan bu yana altına yakın hareket etmediği belirtiliyor. Hatta Bitcoin’in piyasa hareketleri daha çok yatırımcıların yakından takip ettiği ve en spekülatif kârsız teknoloji hisselerini elinde bulunduran Ark Innovation ETF (ARKK) ile yakın gibi gözüküyor.
Bu durumun önemli de bir sebebi var. Tıpkı ARKK gibi Bitcoin de fiyatları fazlasıyla oynak olduğundan spekülasyon için uygun araçlardır. Bitcoin bir değer deposu olmaktan çok bir volatilite deposu haline geldi. Bu kumar gibi yatırıma insanlar daha fazla çekildikçe fiyatlar da yükselebilir. Ancak panik halinde oluşabilecek satış dalgaları ise Bitcoin’in aleyhine çalışır. Zira spekülatörlerin bahislerini kapatmasıyla birlikte fiyatlar da düşer.
Tematik fonlarda yanlış zaman alışkanlığı
Bitcoin ETF’lerine dair ikinci büyük sorunsa fonların piyasaya sürülmesindeki zamanlama. Tematik fonlar genellikle yatımcılar fonun dayanağı olacak varlıkların teklifini verdikten sonra başlar. Bu 1990’ların sonlarından bu yana yeşil enerji, ABD’de yasallaşan esrar üretimi, uzay ve SPAC fonları gibi birçok alanda görülmüştür. Ancak WSJ haberinde halihazırda popüler olan yatırım fikirlerine yığılmaması gerektiği belirtiliyor. Zira yatırımcılar fonu yüksekten satın alabilirler ve sonuç olarak sıklıkla düşüş sırasında satarlar.
Şubat 2021'de piyasaya sürülen ve hiçbir zaman lansman fiyatının üzerine çıkamayan ve şu anda %61 düşüşte olan L&G Hydrogen Economy ETF'de olduğu gibi, fon yöneticilerinin kötü zamanlamasının faturası ağır olabilir. Bunun bir benzeri yakın zamanda spot Bitcoin ETF’lerinin öncül versiyonu olan vadeli işlemler Bitcoin fonlarında görüldü.ProShares Bitcoin Strategy ETF 2021 yılında Bitcoin zirveye çok yakın bir seviyedeyken piyasaya sürüldü. Ardındansa Bitcoin’in düştüğü ilk yılında %70’ten fazla düştü ve yatırımcıları için adeta bir felakete yol açtı. Buradan sonra bir miktar toparlanan fon yine de orijinal fiyatından yarı yarıya düştü. ProShares daha sonraki süreçte ironik bir şekilde açığa satış Bitcoin ETF’si olarak tanıtılan BITI’yi piyasaya sürdü. Bitcoin’e karşı oynamanın popüler olduğu bir zamanda satışa sunulan fon kripto para biriminin dip yapmasının ardından yine başarısız oldu.
Yeni bitcoin ETF'lerinin çoğu tematik fona göre bir avantajı var: Lansman zamanlamaları, Bitcoin’in popüler olduğu bir zamanda değildi. ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu (SEC) fonu isteksizce kabul etti ve uzun süredir yapılan ertelemeler sonucunda karar çıktı.
Bununla birlikte, lansmanlar beklentisiyle Bitcoin fiyatının keskin bir şekilde artması ve daha fazla yükselişe anında bir engel oluşturması gibi bir dezavantaja sahipler. SEC onayının alındığı cuma akşamı Bitcoin'in çarşamba günkü en yüksek seviyesinden %8 düşmesi şaşırtıcı olmamalı.
Editor : Şerif SENCER
