Mahidevran Sultan’ın hayatı Kanuni Sultan Süleyman ile şekillenir. Kanuni Sultan Süleyman ile evlendikten sonra dünyaya getirdiği oğlu Şehzade Mustafa ve çevresinde gelişen olaylar onu zor bir yaşama sürükler.
Önce saraya gelen Hürrem Sultan ve kendisinin ikinci plana düşüşü ile yüzleşir. Daha sonrasında, oğlunun babası tarafından öldürülmesi büyük bir acı yaşamasına sebep olan başka bir olaydır. Kendisi bu hadiselerin ardından sürgüne gönderilir ve beraberinde ekonomik sıkıntılar yaşamaya başlar. Şimdi Mahidevran Sultan’ın hayatına, yüzleştiği sıkıntılara ve oğlunun ölümü sonrası yaşadıklarına yakından bakalım.
İlk Olarak, Mahidevran Sultan Kimdir?
Mahidevran Sultan’ın ismi çeşitli kaynaklarda 'Gülbahar' veya 'Bosfor' şeklinde geçer. Çerkez kökenli olduğu iddia edilen Mahidevran Sultan 1498 Bursa doğumludur. Mahidevran Sultan’ın Mustafa adında bir erkek kardeşi, Belkıs ve Akile Hatun adlarında da kız kardeşleri bulunmaktadır. İlk çocuğu Şehzade Mustafa olmak üzere, Şehzade Ahmed ve Raziye Sultan ile birlikte toplamda üç çocuğu olduğu söylenmektedir.
Mahidevran Sultan, Kanuni Sultan Süleyman ile 1514 yılında henüz padişah olmadan Manisa’da Saruhan Sancak Bey’i görevindeyken evlenir. Kanuni’nin taht davasından öldürttüğü Şehzade Mustafa isimli çocukları ise evliliklerinden hemen sonra, 1515 yılında dünyaya gelmiştir. Gülbahar ismiyle bilinen Mahidevran Sultan’ın, Şehzade Mustafa’nın doğumundan sonra 'Mahidevran Sultan' ismini aldığı bilinmektedir.
Mahidevran Sultan’ın saraya gelişi:
Kanuni henüz padişah olmadan Manisa Saruhan Sancak Beyi görevinde iken Mahidevran Sultan Manisa’da saraya gelir ve hareme girer. Söylenene göre Mahidevran Sultan’ın güzelliği Kanuni’yi etkiler. Mahidevran Sultan padişahı kendisine aşık zannetse de durumlar beklediğinden farklı bir şekilde gelişir ve ne yazık ki onun istediği gibi olmaz. Hürrem Sultan hareme gelene kadar her şey güzel gitse de o günden sonra işler değişmeye başlar.
Kanuni ile Manisa’da evlenen Mahidevran Sultan’ın Topkapı Sarayı’na gelişi, I. Selim'in (Yavuz Sultan Selim) ölümünden sonra Kanuni’nin padişahlığa geçmesiyle olur. Kanuni’nin Osmanlı Padişahı olmasıyla Mahidevran Sultan oğluyla birlikte İstanbul’a gelir. Mahidevran Sultan ile birlikte iki kız kardeşi de sarayda yaşamaya başlar. Hayatlarını bu sarayda sürdürmeye devam ederken daha sonra beklenmedik olaylarla karşılaşacaklardır...
Mahidevran Sultan'ın ilk oğlu 'Bahtsız Şehzade' Mustafa'nın dünyaya gelişi:
Şehzade Mustafa, Mahidevran Sultan ve Kanuni Sultan Süleyman Manisa’da evlendikten bir sene sonra, 1515 yılında dünyaya gelir. Daha önce de belirttiğimiz gibi, anlatılanlara göre Mahidevran’ın 'Gülbahar' olan ismi 'Mahidevran Sultan' olarak değişir. Doğduğunda babası daha şehzadedir. Şehzade Mustafa, görünüşü ve tavırları ile dedesi Yavuz Sultan Selim’e oldukça benzetilmektedir.
Ve Hürrem Sultan Topkapı Sarayı’nda:
Asıl adı Alexandra Lisowska olan Hürrem Sultan daha 15 yaşlarında iken kaçırılarak önce Kırım hanlığına sonra ise Osmanlı hanedanlığına getirilir. Alexandra olan ismi Osmanlı hanedanlığında Hürrem olarak değiştirilir. Osmanlı hanedanlığında gücü ve güzelliği ile bilinir. Kanuni Sultan Süleyman'ın nikahlı eşi olarak otoritesi arttıkça sarayın iç ve dış işlerine yön verir. Hürrem Sultan'ın saraya gelişi Mahidevran Sultan'ın hayatı için dönüm noktası niteliğindedir. Hürrem Sultan saraya geldikten sonra bilgisi ve güzelliğiyle dikkatleri üzerine çekmeyi başarır. Padişahın da dikkatini ve ilgisini çeker, tabii bu durumdan Mahidevran Sultan rahatsız olur. Mahidevran Sultan, valide sultanın (Ayşe Hafsa Sultan) Hürrem Sultan’ı beğenmesini kendisine yediremez ve kıskançlık ile nefret duyguları büyümeye başlar.
Hürrem Sultan ve Mahidevran Sultan arasında soğuk savaş başlıyor:
Mahidevran Sultan, ikinci plana atıldığını hissettiğinden bir şeyler yapması gerektiğini düşünür. Hürrem Sultan’ın hem yerini almasından hem padişahın gönlünü çalmasından rahatsız olur. Hürrem Sultan ve Mahidevran Sultan arasında hep bir soğuk savaş vardır. Bu mücadele uzun süre devam eder.
Mahidevran Sultan, Hürrem Sultan’a olan ilgiyi ve kendisinin arka plana atıldığını hissettikçe ona kin besler. Bu kinini ise Hürrem Sultan’ı döverek çıkarttığı da anlatılanlar arasındadır. O günden sonra Hürrem Sultan kendisini masum göstererek hünkara sığınır, Mahidevran Sultan ise bu hareketinden sonra padişahın gözünden iyice düşer. Hatta bu olay sonucunda padişahın Mahidevran Sultan ve oğlu Şehzade Mustafa’yı cezalandırmak için Manisa’ya sürgüne gönderdiği iddia edilmektedir.
Hürrem Sultan, sarayın en güçlü kadınlarından biri durumuna gelir. Mahidevran Sultan sürgüne gönderildikten sonra Hürrem Sultan kendisini daha rahat bir şekilde ortaya çıkartır ve otoritesini sağlamlaştırır.
Mahidevran Sultan'ın hayatını kabusa çeviren olay: 'Bahtsız Şehzade' Mustafa'nın acı ölümü
Şehzade Mustafa daha küçük çocukken bile zeki bir veliaht olduğunu herkese kanıtlamıştır. Ergenliğe girdiğinde bir gelenek olan Saruhan Sancak Beyi olarak görevlendirilir. Annesi Mahidevran Sultan da geleneğe uyum sağlamak açısından oğluna eşlik ederek Saruhan’a gider, Karaman ve Amasya’da yaptığı valiliklerde de oğlunun yanında bulunur.
Süreçte gelişen durumlarla Kanuni Sultan Süleyman, oğlunun kendisini tahttan indirmek istediği düşüncesine inanır. Bu konunun detayları, hala pek çok tarihçi tarafından tartışılmaktadır. Sultan Süleyman, bu gelişmelerin sonunda oğlunu Konya’da boğdurtarak öldürtür. Mahidevran’ın acısı tahmin edilemez bir haldedir. Önce Hürrem Sultan ve ikinci plana sürüklenişi şimdi ise oğlunun kaybı... Üstelik oğlu öldürüldükten sonra Mahidevran Sultan da cenazenin gönderildiği Bursa’ya sürgün edilir.
Mahidevran Sultan oğlunun ölümüyle bir başına kenara çekilince Kanuni Sultan Süleyman ve Hürrem Sultan daha da yakınlaşır. Bu yakınlaşmanın sonucunu ise hepimiz hem tarih kitaplarından hem dizilerden biliyoruz. Padişah Hürrem Sultan’ı kölelikten azat eder ve onunla nikah kıyarak evlenir. Şehzade Mustafa’nın ölümünden sonra Hürrem Sultan ile olan evliliği, Hürrem Sultan’a büyük bir güç sağlar. Öyle ki Hürrem Sultan sarayın iç ve dış işlerinde söz sahibi olmaya başlar.
Bursa’da sefalet ve Mahidevran Sultan’ın bir başına ölümü:
Bursa'da bulunan Mahidevran Sultan Türbesi .via-text { background-color: rgb(0,0,0); /* Fallback color */ background-color: rgba(0,0,0, 0.4); /* Black w/opacity/see-through */ color: white; font-weight: 300; font-size: 0.75em; position: absolute; bottom: 0%; right: 0; z-index: 2; padding: 5px !important; text-align: left; }
Oğlunun ölümünden sonra Bursa’ya sürgün edilen Mahidevran Sultan’ın sefaletten borçları birikirken oturduğu evin kirasını ödeyemeyecek kadar parasız olduğu görülür. Erkek kardeşi olan Mustafa Paşa’nın yardımı ile geçinmeye çalışır fakat bu da yeterli olmaz.
Hürrem Sultan ve Kanuni Sultan Süleyman öldükten sonra, Hürrem Sultan’ın oğlu II. Selim, Mahidevran Sultan’a ödenek vermeye başlar. Bir süre bu şekilde idare eder. Aldığı ödenek ile oğlunun mezarı için türbe yaptırır. Yıllarca süren çilesi ve acısı onu yıpratır. 1581 yılında, 80’li yaşlarındayken hayata veda eder ve Bursa’ya defnedilir. Mezarı Bursa Muradiye Külliyesi’nde yer almaktadır.
Topkapı Sarayı'nda başlayıp bir başına Bursa'da ölen Mahidevran Sultan’ın hayatı ile ilgili bilgileri derleyip Mahidevran Sultan kimdir sorusunu yanıtlamaya çalıştık. Peki siz adeta film gibi denebilecek bu hikaye hakkında neler düşünüyorsunuz? Görüşlerinizi yorumlar kısmında belirtmeyi unutmayın.
Döneminde pek çok önemli olayın yaşandığı Kösem Sultan'ın hikayesini de bu içeriğimizden okuyabilirsiniz: