Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), "Sosyal Koruma İstatistikleri, 2000-2022" verilerini yayımladı.
Buna göre, sosyal koruma harcaması 2022'de bir önceki yıla kıyasla yüzde 60,2 artış göstererek, 1 trilyon 291 milyar 77 milyon lira oldu. Bu harcamanın 1 trilyon 267 milyar 924 milyon liraya karşılık gelen yüzde 98,2'sini sosyal koruma yardımları oluşturdu. Sosyal koruma yardımları içinde en büyük harcamayı 567 milyar 450 milyon lirayla emekli ve yaşlılara yönelik olanlar oluşturdu. Bunu 396 milyar 993 milyon lirayla hastalık/sağlık bakımı harcamaları takip etti.
Sosyal koruma harcamalarının gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH) içindeki payı 2022'de yüzde 8,6 oldu. Sosyal koruma yardımlarının GSYH içindeki payı ise yüzde 8,4 olarak gerçekleşti. Risk/ihtiyaç grupları bazında bakıldığında, emekli/yaşlılara yapılan harcamaların yüzde 3,8 ile en büyük paya sahip olduğu görüldü. Bunu yüzde 2,6 ile hastalık/sağlık bakımı ve yüzde 1 ile dul/yetim harcamaları izledi.
Şartlı yardımların yarıya yakınını aile ve çocuk yardımı oluşturdu
Sosyal koruma yardımlarının yüzde 13'ü şartlı olarak verildi. Şartlı yardımlar içinde en büyük payı yüzde 47,5 ile aile/çocuk yardımları oluşturdu. Bunu yüzde 20,4 ile engelli/malul yardımları ve yüzde 13,9 ile hastalık/sağlık bakımı yardımları takip etti.
Yardımların yüzde 62,4'ü nakdi olarak yapıldı. Nakdi yardımlarda en büyük payı yüzde 71,2 ile emekli/yaşlılara yapılan yardımlar aldı. Bunu yüzde 18,6 ile dul/yetim yardımları ve yüzde 4,5 ile aile/çocuk yardımları izledi.
Sosyal koruma gelirlerinin yüzde 41,4'ünü devlet katkıları, yüzde 28,4'ünü işveren sosyal katkıları ve yüzde 23,1'ini koruma kapsamındaki bireylerce yapılan sosyal katkılar oluşturdu.
Revizyon ve metodoloji değişikliğine gidildi
Öte yandan TÜİK, sosyal koruma harcamalarına ilişkin verilerde revizyona ve metodoloji değişikliğine gitti. Mevcut veri kaynaklarında yapılan revizyonlar, ayrıntılı idari kayıt verilerinin elde edilmesi, ek veri kaynaklarına erişilebilmesi ve metodolojik iyileştirmeler kapsamında gerçekleştirilen revizyonla 2000-2022 dönemine ilişkin sonuçlar derlendi.
Çalışma kapsamında Sosyal Koruma Harcamaları Belediye Araştırması'nın 2010 yılı sonuçlarından tahmin edilerek hesaplanan belediye harcamaları düzenlemesi, Sosyal Koruma Harcamaları Vakıf ile Sosyal Koruma Harcamaları Dernek araştırmalarının 2010 yılı sonuçları dikkate alındı. Ayrıca, Eurostat tarafından önerilen metodolojik düzenleme ile sosyal koruma harcaması yapan kurum ve kuruşların idari harcamalar verisinde yaptıkları güncellemeler ışığında son istatistikler oluşturuldu.