Savaş ve felaket durumlarındaki kaotik ortamlarda birçok ani ihtiyaç ortaya çıkabilir. Şüphesiz bu ihtiyaçların en önemlilerinden birisi de paradır, çünkü bu tarz ortamlarda paraya önceki zamanlara göre daha çok ihtiyaç olabilir.
Bu tarz ani durumlarda dünyanın neresinde olursanız olun paranızı gönderebileceğiniz veya para alabileceğiniz en iyi yönteminse kripto paralar olduğu söylenebilir. Kripto paraların arkasındaki blokzincir teknolojisi geleneksel yöntemlere göre bir dizi avantajı da beraberinde getirmektedir.
Kripto paralar hangi zorlu dönemlerde kullanılmıştır?
Rusya-Ukrayna savaşı
Geçtiğimiz yıllarda alevlenen ve hala sürmekte olan Rusya ve Ukrayna arasındaki savaşta Ukrayna tarafı, kripto paraların avantajlarını oldukça fazla kullanmıştır.
Ukrayna'nın Dijital Dönüşüm Bakanlığı'ndaki bakan yardımcısı ve hükümetin kripto sözcüsü Alex Bornyakov, önceden yaptığı açıklamalarda Ukrayna'nın kripto paralar aracılığıyla 100 milyon dolara yakın gelir elde ettiğini duyurmuştu.
Bornyakov Mart 2022'de paylaştığı bir tweet'te ise, kripto paralardan elde edilen gelirlerle 5.500 kurşun geçirmez ceket, 410.000 paketlenmiş öğle yemeği, kurşun geçirmez yelekler için 500 balistik plaka, 3.125 termal kamera ve optik, 500 kask, 3.427 ilaç ve 60 telsiz satın alındığını duyurmuştu.
Kahramanmaraş depremleri
Hepimizi yasa boğan Kahramanmaraş depremlerinde, Haluk Levent'in başlattığı kampanyayla dünyanın dört bir yanından kripto para yardımları toplanmıştı.
Haluk Levent, o dönemlerde paylaştığı bir tweet ile 1 hafta içerisinde yaklaşık 5 milyon dolar değerinde kripto para toplandığını ve bu gelirin tamamını Ahbap Derneğine aktardığını açıklamıştı.
Su sıkıntısı çeken kişiler için kripto çözümü: WaterAid
Kripto para kullanımı hayır kurumları için de oldukça avantajlıdır çünkü kripto paralarla nerede yaşandığından bağımsız olarak bir hayır kurumuna bağış yapmak oldukça basittir.
Bu örneklerden birisi de WaterAid'dir. Bu kurum, temiz suya erişme sıkıntısı çeken kişiler için kripto paralar aracılığıyla yardım toplamaktadır ve açıklanana göre şu an 371.000 dolar toplayarak 18.550 kişi için temiz su kaynağı yaratmıştır.
Kripto paralar yukarıdaki gibi örneklerde neden tercih ediliyor?
Saniyeler içinde para gönderimi
Felaket, savaş veya herhangi bir yardım durumunda ve özellikle sınır ötesi para gönderimlerinde, geleneksel yöntemlerde bazı engeller hala mevcuttur. Bunlardan en önemlilerinden birisi ise gönderilen paranın gerekli yere geç ulaşımı olabilir.
Ancak bu olay kripto paralar açısından tam tersidir. Bir kripto cüzdan adresine nerede yaşarsanız yaşayın fonlarınızı göndermek sadece dakikalar hatta saniyeler alır. Mesela ABD'deki veya Avrupa'daki birinin size veya sizin ona kripto para göndermeniz birkaç işlemle hızlıca gerçekleşebilir.
Düşük maliyetli işlemler
Kripto para birimlerinin, küresel olarak para transferine yardımcı olabildiğinden bahsetmiştik. Kripto paraların geleneksel yöntemlere göre bir başka yardımcı olabileceği nokta ise düşük işlem maliyetleridir.
Kripto paralar ile birine fon göndermenin işlem maliyeti neredeyse sıfıra yakın olabilir. Merkeziyetsizlik mantığında çalışan kripto paraların, VISA gibi üçüncü tarafların işlemleri onaylama ihtiyacını ortadan kaldırmasının bunda önemli pay sahibi olduğunu belirtelim.
Değer olarak etkilenmeme
Savaş gibi dönemler yaşattığı diğer tahribatların yanında ekonomik olarak da büyük yıkıntılar yaşatabilir. Bu gibi dönemlerde ekonomik belirsizlik ve dalgalanmalar da birlikte gelebilir.
Kripto para birimleri, her ne kadar dalgalı fiyatlara sahip olsa da merkeziyetsiz bir sistemde çalıştığı ve 3. taraflara ihtiyacı olmadığı için, savaş gibi dönemlerde yerel para birimlerine göre daha az duyarlı olur ve kişilere finansal bağımsızlık sağlayabilir.
Hızlı erişilebilirlik
Kripto para birimlerini kullanmak için sadece internet bağlantısı olan bir bilgisayarımızın veya akıllı telefonumuzun olması yeterlidir. Mesela bir kripto para cüzdanı açmak için bir kimlik doğrulaması veya diğer ek işlemlere gerek yoktur.
Bu gibi avantajlarından dolayı kripto paralar, geleneksel finansal kurumlara kıyasla çok daha hızlı ve kolaydır. Bu sayede zahmetsizce internet işlemleri yapılmasına veya birine para göndermesine olanak tanır.
Merkeziyetsizlik
Kripto paraların en önemli mottolarından birisi merkeziyetsizliktir. Merkeziyetsiz yapısı sayesinde, kripto para işlemlerine hiçbir devlet veya 3. taraf engel olamaz veya yaptırım uygulayamaz.
Örneğin Rusya-Ukrayna savaşı sırasında Avrupa Birliği, 7 Rus bankasını uluslararası para transferi sistemi SWIFT'ten çıkarma kararı almıştı ve bankalar aracılığıyla yurt dışından para alımını engellemişti. Aynı bağlamda benzer yasak ve yaptırımları kripto paraların merkeziyetsiz doğası gereği yapmaksa imkansızıdr.
Kaynaklar: Coindesk, Euronews, Forbes