İsviçre Federal Gıda Güvenliği ve Veteriner İşleri Dairesi, Türkiye’de maden suyu denince ilk akla gelen markalardan biri olan Beypazarı'nda yüksek miktarda bor bulunduğunu ve tüketilmemesi gerektiğini duyurdu.
Ancak bu durum, maden suyunun yalnızca “bir partisinde” geçerliydi. Yani endişelenmek için çok büyük bir gerekçe yok fakat bu gelişme yine de aklımızda birçok soruyu canlandırdı. “Bor nedir?”, “Bor tüketirsek ne olur?”, “Borun zararları nelerdir?” Hepsini anlatalım.
Temelden başlayalım. Bor nedir?
Bor, insanlar dahil doğadaki tüm canlılar için gerekli ve vücudumuzda bulunan bir mineraldir. Bitki hücre duvarlarının da yapısal bileşenlerinden biridir ve bitki büyümesi, tozlaşması, tohum oluşumu için gereklidir. Evet, tükettiğimiz bitkiler dahil...
Kaynağı ülkemizde bolca bulunan, kimyasal bir element olan ve “B” sembolüyle gösterilen bor mineralinin insan sağlığı üzerinde de birçok etkisi bulunuyor. Peki bor tüketirsek ne olur?
Borun sağlığa etkileri nelerdir? Bor içersek ne olur?
Yiyeceklerin ve içeceklerin içerisinde de bulunabilen bor, olması gereken miktarın üzerinde tüketilmedikçe zararlı değil. Hatta fındık, ceviz, brokoli, avokado, havuç, taze fasulye, badem, ananas, vişne, üzüm, kayısı, şeftali, badem gibi besinlerin içinde hâlihazırda bulunuyor ve kemik sağlığı için önem arz ediyor ve fayda sağlıyor. Dünya Sağlık Örgütüne göre yetişkinlerin, günlük olarak 1-13 mg bor tüketmesi gerekiyor.
Ancak bor, yüksek miktarlarda tüketildiğinde zehir etkisi gösterebiliyor. Ancak unutmayın, suyu da çok fazla tüketirseniz zehir etkisi göreceksiniz. Yani bor, zehirdir gibi bir durum söz konusu değil.
Bununla birlikte borun aşırı tüketiminde mide bulantısı, kusma, karın ağrısı, ishal, deri döküntüleri, baş ağrısı ve dönmesi gibi semptomların yanı sıra karaciğer ile böbreklerde olumsuz etkiler görülebilir ve üreme sistemlerine zarar verebilir.
Borun farklı formlarını içeren temizlik malzemelerinin çiğnenmesi ya da yutulması da ciddi risklere sebep olabilir. Yukarıda bahsettiğimiz belirtilerden de öte, ölüme kadar gidebilir. Elbetteki detarjandaki bor ile maden suyundaki bor, bir değil...
Özetleyecek olursak...
Bor tüketimi, direkt olarak zararlı demek değil. Eğer olması gerekenden çok fazla tüketilirse ya da temizlik malzemelerinin içindeki farklı formlarına maruz kalınırsa ancak o zaman ciddi olumsuz sonuçlara yol açabilir.