Vücudumuzdaki belki de en önemli organların başını çeken beyin, nefes almanızdan tutun da şu anda bu yazıyı okuyabilmenize kadar her hareketinizi denetleyen ve bu hareketleri mümkün kılan karmaşık bir organdır. Bu organın sahip olduğu akılalmaz yetenekleri araştıran bilim insanlarıysa uzun yıllardır insan ve hayvan beyinleri üzerinde yüzlerce farklı araştırma yapıyor.
12 yılı aşkın süredir meyve sineklerinin beyin yapıları üzerinde araştırma yapan bir grup bilim insanıysa nihayet bu küçük canlıların beyin haritasını çıkarmayı başardı. İşin ilginç tarafıysa meyve sineklerinin beyin yapılarının günümüzde kullanılan nöral yapay zekâ sistemlerinin ağ yapısına fazlasıyla benziyor olması.
Sineklerin beyin yapısı, doğumundan ölümüne değişmiyor
The Science’ta yayınlanan makaleye göre araştırmacılar, 12 yıllık araştırma süresi boyunca binlerce larva ve yetişkin meyve sineğinin beyin yapısını inceledi. Hayvanların çeşitli nöronlarını ve sinapslarını detaylıca inceleyen ve haritalayan araştırmacılar, sineklerin larva dönemlerinde beyinlerinin ve sinapslarının oluştuğunu ve ölene kadar değişmediğini belirtti. "Drosophila melanogaster" isimli meyve sineği türünü inceleyen bilim insanları, sineğin pek çok insanın düşündüğünün aksine hayatı boyunca gördüğü her nesneyi ve insanı tanıyabildiğini, öğrenebildiğini ve karar verme yetisine sahip olduğunu belirtiyor.
Nörobilim alanındaki uzmanlar için büyük bir gelişme olan bu araştırma, böceklerin ve diğer hayvanların yüzyıllar içerisinden nasıl evrimleştiğini öğrenmede ve davranışlarının kontrol edilmesinde büyük rol oynayabilir. Ayrıca bu araştırma yapay zekâ alanındaki çalışmaları da kökten değiştirebilir.
Sinek beyni, yapay zekâ nöral ağının neredeyse aynısı
Nöral yapay zekâ ağları, beyin yapısına simüle ederek gerçek bir beyin gibi “davranması” için özel olarak tasarlanan yapay zekâ sistemleridir. Sinekler üzerinde yapılan bu araştırmadaysa nöral yapay zekâların çalışma prensiplerinin ve yapılarının sineklerin beyniyle hemen hemen aynı olduğu ortaya çıkıyor. Tabii ki bu durum sinekler hakkında bazı komplo teorilerinin ortaya atılmasına neden olsa da aslında bu benzerlik yakın gelecekte beynin tüm sırlarını çözebileceğimizin sinyallerini veriyor.
Keza nöral yapay zekâ uzmanları, çıkartılan bu harita sayesinde meyve sineği başta olmak üzere pek çok canlının beyin yapısını bilgisayar ortamında yeniden oluşturarak bu yapı üzerinde güvenli bir şekilde deneyler yapabilir ve önce hayvanların beyninin daha sonra da insan beyninin sırlarını açığa çıkartabilir.