Dünya üzerinde coğrafi olarak en büyük altıncı ülke ve ayrıca kıta olarak kabul edilen Avustralya'da pek çok farklı alışkanlık varken en çok dikkat çekeni ise çıplak ayakla gezmek. Zaten Avustralya'da yaşayan herkes, çevresine öyle pek yargılayıcı gözlerle bakan insanlar değil. Bu yüzden çıplak ayakla gezmek, kimsenin pek de dikkatini çekmiyor.
Ülkenin en kalabalık şehirlerinden biri olan Sidney'de çok kalabalık bir restorana girdiğinizde ya da en popüler markette alışveriş yapmak istediğinizde, oradan oraya yürüyen yalın ayaklar görürsünüz. Avustralya'da yaşayanların çıplak ayakla yürümeleri zorunlu değil, yapabildikleri içindir ve bunun pek çok sosyal ve kültürel nedenleri var.
Öncelikle şuna değinelim: İnsanlık tarihinin hangi döneminde ayakkabı giyilmeye başlandı?
Arkeologlar, tarihte giyilen en eski ayakkabıyı Ermenistan'ın Türkiye ve İran sınırlarına yakın bir mağarada keşfetti. Vayotz Dzor bölgesindeki Areni-1 mağarasında bulunan bu ayakkabı, tam 5.500 yıllık.
Tek parça deriden yapılmış bu ayakkabı, mağaranın kuru ve temiz olmasından dolayı günümüze kadar korunduğunu gösteriyor. Ayakkabının içinde kuru otlar da var ama bu otların ayakkabının rahat giyilmesi için mi, şeklinin bozulmaması için mi kullanıldığı ise bilinmiyor. Ancak pek de konforlu olmadığı kesin.
Birçok kültürde ayaklarla ilgili farklı görüşler mevcut.
Her ne kadar hepimizde aynı ayak olsa bile, insanlar ön yargı barındıran canlılar. Pek çok kültürde ayak sevilmemesine rağmen, farklı kültürlerde ise ayaklara atfedilen anlamlar bambaşka oluyor. Türk kültüründe eve sağ ayakla girmenin uğur getireceği düşüncesi gibi.
Mesela Amerika'da sadece dışarıda değil, evin içinde de ayakkabı giymek herkes için bir zorunluluk gibi ama yine Türk kültüründe bir eve girmek istediğinizde ayakkabılarınızı çıkarmak zorundasınız.
Polonya'da ise işler değişiyor. Yalın ayak gezmenin hastalığa ve hatta ölüme bile yol açacağına inanılıyor. Farklı kültürler, farklı hayatlar!
Şimdi konumuza dönelim. Avustralya'da neden insanlar çıplak ayakla gezmeyi alışkanlık hâline getirdi?
Bunun temel sebebi iklim. Avustralya'da genel olarak kışlar çok ılıman geçer, yaz mevsimi ise bayağı sıcaktır. Plajları ile ünlü bu ülkede insanlar, plajlarda yalın ayak yürümeyi bir alışkanlık hâline getirdiler ve plaj dışında böyle yürümekten kendilerini alıkoyamıyorlar.
Dediğimiz gibi, pek yargılayıcı bir halk olmadıkları için aralarında hoşgörü hakim ve kimseyi eleştirmezler. Sıcak iklime sahip bölgelerde yaşayan insanların sıcakkanlı oldukları gerçeğini de Avustralya halkı pekiştiriyor açıkçası. Bunun verdiği gönül rahatlığının etkisi ile çıplak ayakla gezmek, kimsenin dikkatini çekmiyor.
Kültürel olarak baktığımızda ise ilginç bir durum ile karşılaşıyoruz.
Avustralya, Güney Yarım Küre'de konumlanan bir ülke. Ayakkabıları çıkarıp yalın ayak yürümeyi, Kuzey Yarım Küre'de geride bıraktıklarının bir göstergesi olarak kabul ediyorlar. Yani tüm yaşantıları ve geçmişi ayakkabılarını çıkarıp bir kenara atıyorlar ve çıplak ayakla özgür bir şekilde yürümeyi bayağı seviyorlar.
Ancak durum her yerde böyle değil. Üniversitelerde insanlar ayakkabı giyiyorlar ve üniversite içinde çıplak ayakla dolaşmanın pek de profesyonel olduğunu düşünmüyorlar. Kalabalık şehir merkezlerinde tatsız kazaların yaşanmaması için ayakkabı giyilmesini tercih ediyorlar ve çıplak ayakla araç kullanmanın cezası bile var.
Ayrıca çıplak ayakla yürümenin birçok faydası var.
Stresli insanlar üzerinde yapılan bilimsel çalışmalarda, toprağa çıplak ayakla basıldığında topraklama meydana geldiği görülmüş. Topraklama sayesinde kortizol seviyesi düşerek kişinin biyolojik saati de dengelenmiş olur.
Ayrıca toprağa basmak; vücudun ihtiyacı olan fosfor, magnezyum ve demir gibi birçok maddenin vücutta barınmasını sağlıyor. Vücuda düzenli olarak topraklama yapıldığında kalp-damar duvarları genişleyip kan akışı daha da kolaylaşıyor.
Ancak akıllara şu soru geliyor: İnsanlar ayaklarına bir şey batmasından korkmuyor mu?
Tabii ki insanlar ayaklarına bir şey batmasından veya yanlışlıkla kesici bir cisme basmaktan korkuyorlar. Çıplak ayakla yürümenin o kadar faydası varken kimse gününün ayağına batan bir cam parçasından dolayı mahvolmasını istemez.
Lakin insanların böyle bir kültüre sahip olması, yanında daha dikkatli olmayı ve çevre temizliğini getiriyor. Bundan dolayı yollar temiz ve insanların yoğun bir şekilde çıplak ayakla yürüdüğü yerlerde çevre temizliğine dikkat ediliyor. Çünkü can güvenliği de bir noktada böyle sağlanıyor.
Sonuç olarak çıplak ayakla yürümenin pek güvenli olduğu düşünülemez ancak bu kültüre sahip Avustralya vatandaşları, hâllerinden memnun gibi görünüyor. İlginç bir kültüre sahip olan Avustralya'da çıplak ayakla yürüme alışkanlığı hakkında siz ne düşünüyorsunuz?
Kaynaklar: Goodness Exchange, Outback Tourist, BBC Reel